Rechtstreeks van de las naar schone ademlucht in de hal

De kwaliteit van de ademlucht in de hal was op aanvaardbaar niveau. Maar in de praktijk week deze niet veel af van de wettelijk gestelde grenswaarde. Deze situatie vond Aebi Schmidt voor de gezondheid van de medewerkers niet wenselijk. Het bedrijf gevestigd in Holten in het oosten van het land, wilde de ademluchtkwaliteit verbeteren door de concentratie van gevaarlijke stoffen, vooral in de laswerkplaats, nog verder onder de voorgeschreven grenswaarde van 1 mg/m³ brengen. Het is waar dat Nederland internationaal gezien de laagste stofbelasting hanteert.

„Bij Aebi Schmidt lag de nadruk duidelijk op het verbeteren van de arbeidsomstandigheden", benadrukt Facility Manager Steven Koenderink. "De ademluchtkwaliteit was in dit verband een van de centrale thema’s." Zo wilde het bedrijf gevaarlijke stoffen met een long beschadigende, toxische of zelfs kankerverwekkende werking – precies die stoffen die in grote hoeveelheden vrijkomen, met name bij het MIG/MAG-lasproces voor de vervaardiging van stalen delen – volledig uit de productie weren. De stijgende vraag van de laatste jaren heeft geleid tot meer laswerk. De ontwikkeling tot ’s werelds grootste leverancier van systemen voor de reiniging van openbare wegen en onderhoud van groenvoorzieningen ging echter ook gepaard met hogere eisen aan de arbeidsveiligheid. Aebi Schmidt wilde deze situatie voortzetten met een gezond en tevreden personeelsbestand. Want in de strijd om de knapste koppen spelen gezondheidsargumenten voor werknemers een steeds belangrijkere rol. Schone ademlucht in de hallen als onderdeel van het werkgeversimago: Bij de zoektocht naar een leverancier van afzuigtechniek kwam uiteindelijk KEMPER GmbH uit het naburige Duitsland als beste uit de bus. "Vooral vanwege de positieve testervaringen en de ondersteunende advisering hebben geholpen bij onze besluitvorming", blikt Koenderink terug.

Mobiele hoogvacuüm-afzuigsystemen voor flexibele productie

De eisen waren duidelijk omschreven: zo schoon mogelijke ademlucht in de hal in harmonie met de behoeften van de productie. De afzuigsystemen voor de gevaarlijke stoffen die met name bij het lassen ontstaan, moesten dus enerzijds doeltreffend afzuigen en anderzijds de flexibiliteit van de productie handhaven. Een vooraf bepaald budget bepaalde het kader voor de investeringen in gezondheid en veiligheid op het werk. KEMPER is vanaf het begin meegegaan in deze specificaties en heeft voor Aebi Schmidt een individueel arbeidsveiligheidsconcept samengesteld. Om eventuele aanpassingen aan de indeling van de laswerkplaats mogelijk te maken, vertrouwde de fabrikant op mobiele afzuigunits. Het Duitse bedrijf adviseerde lasrookafzuiging aan de bron door middel van hoogvacuümsystemen in combinatie met afzuigtoortsen. Dit resulteerde in het volgende: door de directe afzuiging van de lasrook aan de bron en gezien het groot aantal verschillende lasposities was dit een perfecte oplossing.

Door de continue doorontwikkeling van deze systemen worden afzuigtoortsen steeds populairder, maar tot op de dag van vandaag blijft helaas hun reputatie van moeilijk hanteerbaar bestaan. Ondanks de aanvankelijke scepsis, begon Aebi Schmidt aan een uitgebreide test. De realisatie volgde al na enkele dagen: binnen korte tijd had de VacuFil 250 zoveel lasrook afgezogen dat de fabrikant overtuigd was van de werking ervan. Aebi Schmidt bestelde meteen meerdere toestellen (zie ook: Info afzuigtoorts).

13 VacuFil 250 toestellen voor 26 laswerkplekken

Na het ontvangen van de opdracht leverde KEMPER binnen korte tijd in totaal 13 VacuFil 250 hoogvacuümsystemen aan Aebi Schmidt. Op elk toestel zijn twee afzuigtoortsen aangesloten, zodoende kunnen er bij Aebi Schmidt 26 lassers gelijktijdig veilig lassen. De toestellen zijn qua afzuigvermogen op de afzuigtoortsen afgestemd, zodat de lasrook optimaal wordt afgezogen zonder het  beschermgas hierbij aan te tasten en de kwaliteit van de las. In tegenstelling tot andere afzuigsystemen zoals afzuigarmen, hebben de lassers de afzuiging altijd in de hand. Via een afzuigmondstuk in de toorts wordt de lasrook betrouwbaar aan de bron afgezogen. Zo realiseert Aebi Schmidt niet alleen een hoge productiecapaciteit, maar ook schone ademlucht voor haar medewerkers. Zelfs bij een hoge lasintensiteit zuigen de VacuFil-250 units grote hoeveelheden lasrook af met een maximale capaciteit van 250 m³/u – zonder verlies van afzuigvermogen, zelfs als twee lassers gelijktijdig lassen.

Dankzij de bijzonder hoge reinigingsgraad van de speciale KemTex® ePTFE-filterpatronen met een oppervlakte filtratie scheiden de filters permanent meer dan 99,9 procent van de afgezogen lasrookdeeltjes af. Zelfs deeltjes kleiner dan 0,1 µm worden effectief uit de afgezogen lucht gefilterd. Een andere feature tijdens het lasproces is de automatische filterreiniging. Dit betekent dat de lassers continu kunnen lassen. De afgescheiden lasrook beland in een wegwerpcontainer waarmee de systemen zijn uitgerust. Deze stofcontainers kunnen contaminatievrij worden vervangen. Om nog meer ruimte in de productie te besparen, heeft Aebi Schmidt de VacuFil 250 toestellen opgehangen vrij van de vloer.  In principe kan het bedrijf ze echter op elk moment verplaatsen en weer als mobiel toestel op de vloer gebruiken.

Extra halventilatie voor de lasrobots

Wat het arboconcept betreft, is Aebi Schmidt in samenwerking met KEMPER verder gegaan, om de gezondheid van de medewerkers te beschermen is er een nieuw halventilatiesysteem geïnstalleerd voor het afzuigen van de lasrook van de beide portaal lasrobots. KEMPER installeerde een push/pull ruimteventilatiesysteem voor de beide portaal lasrobots. Deze zuigt de stijgende lasrook op, op een hoogte van ongeveer vier meter. De inblaasleiding is tevens voorzien van meerdere zakleidingen welke schone ademlucht op vloerniveau in de hal aanbieden. De WeldFil afzuigfilterinstallatie staat vanwege ruimtegebrek aan de buitenzijde van de hal opgesteld.

Na het reinigen van de afgezogen lucht, voert het systeem de gereinigde lucht terug in de hal middels een inblaasleiding met inblaasroosters. Hierdoor ontstaat er een horizontale luchtstroom die de opstijgende lasrook gecontroleerd in de richting van de afzuigleiding duwt. Deze manier van ventileren (push-pull met luchtverdringing) staat garant voor schone ademlucht. Door de gereinigde en reeds verwarmde lucht te recirculeren, is dit principe energie-efficiënt. Via een zomer/winterklep kan een deel van de afgezogen lucht naar buiten worden afgevoerd om zodoende weer verse lucht van buiten aan te voeren.

Dankzij de uitgebreide arbo- en veiligheidsmaatregelen is de ademlucht in de hal duurzaam verbeterd, aldus Aebi Schmidt: "De resultaten van de lasrook afzuigtoortsen en het push/pull systeem voor de portaal lasrobots overtreft duidelijk onze verwachtingen", aldus Koenderink. "Onze lassers zijn zeer tevreden over de verbeterde luchtkwaliteit. We staan er altijd weer versteld van hoeveel lasrook de systemen opvangen als we de stofopvangbakken vervangen." Als gevolg daarvan, zegt hij, is het bewustzijn van de eigen gezondheid bij het lassen enorm toegenomen. Na omschakeling op de nieuwe systemen wordt het hanteren van de afzuigtoortsen, die de reputatie hadden om omslachtig te zijn, als gemakkelijk ervaren door de lassers.

Info: Afzuigtoorts

Hoe dichter bij de bron, des te beter: dit is het unanieme advies van deskundigen op het gebied van arbeidsveiligheid voor een doeltreffende lasrookafzuiging. Als de lasrook direct aan de bron kan worden afgezogen, dan kan deze niet in de ademzone van de lasser terechtkomen en vervolgens ook niet in de hal belanden. Afzuigtoortsen zijn dan ook superieur aan andere afzuigsystemen, omdat dit een zeer effectieve oplossing is. Maar er zit een addertje onder het gras: het afzuigvermogen is bij elke afzuigtoorts anders, de afzuiging moet hierop ingeregeld worden om het lasproces niet te verstoren. Dit is afhankelijk van verschillende afzuigtoortsparameters. Om meer transparantie te creëren voor deze parameters, die overigens belangrijk zijn voor het correct afzuigen van een toorts, heeft de Duitse Vereniging voor Lassen en aanverwante processen (DVS) een appél gedaan op de producenten van afzuigtoortsen om deze parameters duidelijk te definiëren. Wat deze noodzakelijke gegevens betreft, heeft KEMPER in de afgelopen jaren reeds het nodige voorwerk verricht. Op een eigen meetstand heeft de fabrikant meer dan 100 afzuigtoortsen van verschillende fabrikanten afzuigtechnisch doorgemeten en een unieke database opgebouwd. Dit is een integraal onderdeel van de VacuFil i hoogvacuüm toestellen van KEMPER. Deze toestellen stellen met een druk op de knop automatisch het juiste afzuigvermogen in voor de desbetreffende afzuigtoorts en houden deze parameters gedurende het gebruik constant.